Znaczenie witamin potrzebnych organizmowi
WITAMINY, czyli związki organiczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Pozyskujemy je syntetycznie, dzięki suplementom oraz naturalnie – w owocach i warzywach.
Nasz organizm nie jest w stanie sam ich produkować, więc powinno się je dostarczać w urozmaiconej i zróżnicowanej diecie.
Witaminy w organizmie pełnią wiele ważnych funkcji, zależnie od ich klasyfikacji – rozpuszczalne w tłuszczach (A, E, D, K) mogą być magazynowane w wątrobie i tkance tłuszczowej, a ich rolą jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej, regulacja krzepnięcia krwi oraz pełnią funkcję antyoksydacyjną. Natomiast witaminy rozpuszczalne w wodzie (B, C) nie są magazynowane w organizmie, a ich nadmiar jest usuwany wraz z moczem. Uczestniczą one w metabolizmie tłuszczów, cukrów, białek oraz w gospodarce mineralnej organizmów.
WITAMINA A – Wywiera dobry wpływ na wzrok. Zapobiega takim chorobom jak “kurza ślepota” oraz wspomaga leczenie innych chorób oczu. Wzmacnia błony śluzowe nosa, gardła, płuc oraz jelit dzięki czemu mamy większą odporność na zakażenia. Zapobiega również tworzeniu się krzywego zgryzu oraz wspomaga rozwój i wzrost kości.
W jakich produktach znajdziemy witaminę A?
Witamina A występuje głównie w produktach pochodzenia roślinnego szczególnie w pomarańczowych, czerwonych i zielonych warzywach takich jak marchew, papryka i szpinak.
W produktach pochodzenia zwierzęcego natomiast występuje w postaci żółtka jaj, przetworach mlecznych, wątrobach i tłustych rybach morskich.
Jakie są objawy niedoboru witaminy A?
Braki witaminy A objawiają się suchą, łuszczącą się skórą, problemami ze wzrokiem, suchość spojówek i rogówki.
WITAMINA B – Odgrywa ona kluczową rolę w naszym organizmie. Jest to bardzo złożony rodzaj witaminy, ponieważ należy do niej aż 8 związków. Mają one pozytywny wpływ na pracę naszego mózgu, prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz krwiotwórczego, poprawnego przewodzenia impulsów nerwowych, utrzymania prawidłowego metabolizmu białka, węglowodanów i tłuszczów, oraz wiele innych.
Witamina B1 – Inaczej tiamina poprawia sprawność umysłową i wspiera utrzymaniu pozytywnego samopoczucia.
Witamina B2 – Inaczej ryboflawina łagodzi zmęczenie wzroku oraz wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym
Witamina B3 – Inaczej niacyna uczestniczy w produkcji erytrocytów (czerwone krwinki) i wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych dzięki czemu poprawia ukrwienie. Odpowiada również za syntezę kortyzolu (hormon stresu) hormonów płciowych oraz bierze udział w syntezie insuliny.
Witamina B4 – Inaczej cholina tworzy acetylocholinę, czyli jedyny neuroprzekaźnik układu przywspółczulnego nazywanego także układem cholinergicznym. Dzięki temu umożliwia prawidłową regenerację organizmu oraz poprawę trawienia.
Witamina B5 – Inaczej kwas pantotenowy ma znaczny wpływ na zmniejszenie uczucia zmęczenia i znużenia poprzez wpływ na prawidłową pracę metabolizmu energetycznego .
Witamina B6 – Inaczej pirydoksyna reguluje ciśnienie krwi, prawidłową pracę serca oraz kurczenie mięśni. Wpływa również na zdrowy wygląd skóry i przyczynia się do prawidłowego metabolizmu żelaza.
Witamina B7 – Inaczej biotyna ma potwierdzoną skuteczność przy leczeniu cukrzycy typu II, ponieważ reguluje proces przemiany glukozy w wątrobie i ułatwia utrzymanie poziomu glukozy we krwi na prawidłowym poziomie. Dba również o dobrą kondycję włosów, skóry i paznokci.
Witamina B8- Inaczej inozytol ułatwia regenerację i odpowiednie funkcjonowanie wątroby. Wpływa również na dobre samopoczucie i sprawność mózgu.
Witamina B9 – Inaczej kwas foliowy jest bardzo potrzebny kobietom w ciąży do prawidłowego rozwoju płodu. Przeciwdziała anemii i wspiera układ nerwowy i sercowo-naczyniowy.
Witamina B12- Inaczej kobalamina dzięki niej powstaje aktywna forma kwasu foliowego i warunkuje prawidłowy przebieg wytwarzania czerwonych krwinek przenoszących tlen w naszym organizmie.
Gdzie znajdziemy witaminę B?
Witaminy z grupy B występują głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Produkty bogate w witaminę B to między innymi: mięso, wątróbka, ale też banany, ziemniaki, orzechy czy zboża.
Witamina B12 – występuje niemalże wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, dlatego weganie powinni dostarczać ją w postaci suplementu. Co prawda witamina B12 może pojawiać się w niektórych glonach, szczególnie w chlorelli, jednak jest jej ilość śladowa.
Jak rozpoznać niedobór witaminy B?
Niedobór witamin z grupy B objawiają się obniżeniem sprawności fizycznej, zmniejszeniu masy ciała, brakiem apetytu, obniżenie sprawności umysłowej, problemami z koncentracją zapaleniem nerwów i powstawaniem kamieni nerkowych, zapaleniem skóry, pękaniem kącików ust bądź warg, anemią i innymi.
WITAMINA C – Czyli kwas askorbinowy wzmacnia dziąsła i zęby, ogranicza rozwój bakterii wywołujących próchnicę, ułatwia przyswajanie żelaza i co najważniejsze- wzmacnia odporność organizmu na infekcję oraz przyśpiesza gojenie się ran. Witamina C również bierze czynny udział w metabolizmie białek oraz przemianach tłuszczu, cholesterolu i kwasów żółciowych.
Gdzie znajdziemy witaminę C?
Witaminę C znajdziemy głównie w warzywach i owocach, takich jak natka pietruszki, czerwona papryka, ziemniaki, kiwi, owoce cytrusowe, kalafior, pomidory, truskawki i kilku innych.
Czym objawia się niedobór witaminy C?
Brak witaminy C objawia się pękaniem naczynek, osłabienie odporności, wypadaniem zębów oraz podatnością na siniaki. Oczywiście nie są to jedyne objawy niedoboru.
WITAMINA D – Powstaje ona w ludzkiej skórze z pochodnej cholesterolu, która pod wpływem promieni UV przekształca się w prowitaminę, a następnie w witaminę. Wzmaga ona wchłanianie wapnia i fosforu z jelit, zapewnia właściwy rozwój kości i zębów i ma dobre działanie immunomodulujące.
Gdzie znajdziemy witaminę D?
Poza słońcem znajdziemy ją również w maśle, olejach roślinnych, grzybach, tłuszczach zwierzęcych i drożdżach. Suplementację witaminy D zaleca się osobom w każdym wieku, w okresie wiosny i zimy.
Jak rozpoznać niedobór witaminy D?
Niedobory najczęściej pojawiają się na wiosnę oraz na zimę, gdy ilość słonecznych dni jest mała, dni są krótkie a my ubieramy się ciepło i powierzchnia skóry nie jest odsłonięta na promienie słoneczne, co ogranicza syntezę witaminy D. Niedobór objawia się wypadaniem zębów, osłabieniem mięśni pogorszenie stanu skóry oraz szybsze męczenie się.
WITAMINA E – nazywana również witaminą młodości. Pozytywnie wpływa na krzepnięcie krwi oraz zapobiega chorobom układu krążenia. Zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów, oraz stabilizuje błony komórkowe.
Gdzie znajdziemy witaminę E?
Witamina E występuje w wielu produktach spożywczych, na przykład w migdałach i orzechach, kiełkach i zarodkach nasion zbóż, w mleku i jego przetworach, otrębach i płatkach owsianych i wielu innych.
Czym objawia się niedobór witaminy E?
Bardzo rzadko spotykamy się z niedoborem witaminy E. Najczęściej występuje ona u osób cierpiących na zaburzenia wchłaniania tłuszczy.
Głównymi objawami niedoboru witaminy E są:
wypadanie włosów, zmęczenie i rozdrażnienie, anemia, kłopoty z koncentracją, pogorszenie w widzeniu, niepłodność.
WITAMINA K – Jest jedną z ważniejszych witamin przyczyniających się do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze czynny udział w procesie krzepnięcia krwi, wspomaga układ sercowo-naczyniowy gdyż działa przeciwkrwotocznie i wzmacnia ściany naczyń krwionośnych a poza tym wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Znacznie spowalnia rozwój chorób nowotworowych.
W jakich produktach znajdziemy witaminę K?
Witamina K występuje w produktach pochodzenia roślinnego. Jednym z najbogatszych źródeł witaminy K są warzywa o zielonym kolorze, które zawierają dużą ilość chlorofilu, czyli jarmuż, brokuły, brukselka, sałaty, szpinak, rukola, kapusta włoska, szparagi i inne. Występuje również w kilku owocach, takich jak truskawki, brzoskwinie, ziemniaki, marchew czy karczochy.
Niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego również posiadają witaminę K, aczkolwiek w dużo mniejszej ilości, na przykład wątroby wołowe, jajka, mleko i jego przetwory.
Czym charakteryzuje się niedobór witaminy K?
Niedobór witaminy K występuje w skrajnych przypadkach, najczęściej u osób posiadających choroby jelit i wątroby, długotrwałej antybiotykoterapii oraz przy przyjmowaniu leków przeciwzakrzepowych, przeciwdrgawkowych i pochodnych kwasu salicylowego. Objawia się to krwiomoczem, częstymi biegunkami, obfitymi miesiączkami, problemami z krzepnięciem krwi.
